هشت ماه پيش بود که باراک اوباما رئيسجمهورى جوان و دموکرات ايالات متحده همتاى برزيلى خود اولا داسيلوا را " مرد من" خطاب کرد. اوباما در همين سخنرانى مانند هميشه پرشور اذعان داشت که اين کشور واقع در امريکا لاتين مىتواند شريک پيشرو واشنگتن در اين منطقه باشد.
هشت ماه پيش بود که باراک اوباما رئيسجمهورى جوان و دموکرات ايالات متحده همتاى برزيلى خود اولا داسيلوا را "مرد من" خطاب کرد. اوباما در همين سخنرانى مانند هميشه پرشور اذعان داشت که اين کشور واقع در امريکا لاتين مىتواند شريک پيشرو واشنگتن در اين منطقه باشد.
از آن روز تاکنون در اين هشت ماه، دولت برزيل عملکرد امريکا در هندوراس را به باد انتقاد گرفته و البته نسبت به افزايش کمکهاى نظامى واشنگتن به کلمبيا هم هشدار داد.
امريکايىها هم چيزى از انتقاد کم نگذاشتند. اصلىترين بهانه واشنگتن هم همراهى برزيل با ايران بود. کشورى که آمريکايىها آن را اصلىترين رقيب خود در امريکای لاتين مىخوانند. دقيقا چند ماه پيش بود که لولا در پاسخ به انتقادهاى واشنگتن در مورد رابطه او و احمدىنژاد رئيسجمهورى ايران گفت: دست از مجازات بىدليل او برداريد.
برزيل مشتى است نمونه خروار. رابطه دولت باراک اوباما با اين کشور امريکا لاتين نشان مىدهد که چگونه سياست دستگاه ديپلماسى اين کشور در برابر کشورهاى امريکا لاتين آغشته به تنش و شک و ترديد است.
بر اساس نظرسنجىهاى انجام گرفته باراک اوباما در ميان عامه مردم امريکا لاتين بسيار محبوب است اما رابطه او با برخى رهبران منطقهاى با مجموعهاى از تحولها محک زده شده است. يکى از اين تحولات کودتا نظامى بيست و هشتم ژوئن است که به برکنارى رئيسجمهورى هندوراس مانوئل زلايا منتهى شد. مورد ديگر رابطه نظامى ميان واشنگتن و کلمبيا است. بر اساس اين قرارداد کلمبيا هفت پايگاه هوايى خود را براى مبارزه با شبهنظامىگرى و قاچاق مواد مخدر در اختيار واشنگتن قرار داده است. قراردادهاى تجارى واشنگتن با بسيارى از کشورهاى منطقه در حالت معلق مانده است و رابطه ايران با برخى کشورهاى منطقه مانند ونزوئلا، بوليوى و برزيل بسيار متشنج است.
ديگر حوزه مورد تنش، مبارزه با شبهنظامىگرى است. با وجود آنکه در اين حوزه رابطه ميان مکزيک و ايالات متحده بسيار وسيع است، کشورها حوزه کارائيب از نبود بودجه براى مهار قاچاق مواد سخن مىگويند.همزمان رهبران کشورهاى امريکا لاتين از ايالت متحده مىخواهند که با کم کردن نياز اين کشور به مواد مخدر مانع از گسترش قاچاق اين ماده شود.
يک سال کافى بود تا رهبران کشورهاى امريکا لاتين به اين حقيقت واقف شوند که رئيسجمهورى جديد ايالات متحده هم درست مانند ساير روساى جمهورى اين کشور ترجيح مىدهد همسايگان خود را ناديده گرفته و به فکر عراق و افغانستان در آسيا و خاورميانه باشد.
يک تحليلگر مسائل امريکا لاتين در واشنگتن در اين باره مىگويد: دولت ايالات متحده انتظارهايى بيش از اندازه را در دل رهبران امريکا لاتين زنده کرد. بعد در فاصله اندکى حقيقت اين بىتوجهى رشد کرد و ميان دو طرف فاصله انداخت.
همواره اين احتمال وجود دارد که دولت باراک اوباما با رئيسجمهورى ونزوئلا هوگو چاوز وارد تقابل شود و يا رابطه ميان کوبا و واشنگتن به دليل گرايشهاى چپ رهبران امريکا لاتين تيرهتر از قبل شود.
هوگو چاوز پس از تحسيناوليه اوباما در نخستين روزهاى حضور او در قدرت در نهايت لب به انتقاد از او گشود و گفت: توهم اوباما به پايان رسيد.
البته رابطه واشنگتن با آن دسته از کشورهاى امريکا لاتين که از گرايشهاى چپ فاصله گرفتهاند، چندان بد نيست. بسيارى از اين کشورها حتى از کاهش حضور امريکا در عراق هم استقبال کردند. در زمان جورج بوش کشورهاى امريکا لاتين از حمله اين کشور به عراق در فاصله زمانى اندکى پس از آغاز مناقشه افغانستان بسيار ناراضى بودند.
بسيارى از دولتهاى امريکا لاتين اما از توافق سياسى باراک اوباما با طرفين درگير در هندوراس ناخرسند شدند. برزيل، آرژانتين، ونزوئلا و بسيارى از رهبران امريکا لاتين از به رسميت شناختن انتخابات سىام نوامبر سرباز زدند. بسيارى از دولتمردان امريکا لاتين سناريو تکرار کودتا در هندوراس را براى خود هم متصور مىشوند. شايد روزى امريکا با تکرار اين کودتا نظامى در کشورى ديگر باز در منطقه قدرتنمايى کند.
مساله مورد مناقشه ديگر، معاهده ده ساله نظامى ميان دو طرف است که در سى و يکم اکتبر در خصوص استفاده از پايگاههاى نظامى در کلمبيا ميان دو طرف امضا شد. شايد بر اساس اين معاهده بر تعداد نيروهاى نظامى امريکا در منطقه افزوه نشود اما کشورهاى متحد امريکا مانند شليى و برزيل هم از اين تحريکات نظامى دلخور هستند.
در خصوص پرونده کوبا هم دولت باراک اوباما با لغو محدوديتهايى نظير آزادسازى مجوز تعداد مسافرتهاى کوبايىهاى مقيم امريکا و برداشتن سقف مالى براى واريز پول به اين کشور سعى در شاد کردن ساکنان اين کشور امريکا لاتين داشت. البته در امريکا لاتين همه يکصدا از وشنگتن مىخواهند که به تحريم اين کشور چپگرا پايان دهد. مقامهاى امريکايى اعتقاد دارند که رهبران کشورهاى امريکا لاتين بايد شرايط باراک اوباما را درک کنند. بايد درک کنند که اين رئيسجمهور با بزرگترين چالشها در سى سال گذشته روبهرو است.
در واشنگتن دستگاه ديپلماسى اوباما اعتقاد دارد که هيچتنشى در روابط امريکا با حياط خلوت خود ايجاد نشده است. کمکهاى امنيتى و نظامى به کشورهاى اين منطقه ادامه دارد و اوباما همچنان به مبارزه با فقر و قاچاق مواد مخدر در اين منطقه پايبند است.